Nhật Bản là một trong các quốc gia được nghiên cứu nhiều nhất trên thế giới về lịch sử kinh tế, với sự tăng trưởng thần kỳ và đặc biệt sau Thế Chiến thứ hai (năm 1945) với nền kinh tế tập trung vào phát triển các ngành công nghiệp mũi nhọn, Nhật Bản đã từng vươn lên trở thành cường quốc kinh tế thứ 2 thế giới. Có nhiều lý do dẫn tới sự chuyển mình mạnh mẽ này, trong đó nước Nhật đã tích cực học hỏi, ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật của phương Tây vào phát triển công nghiệp và trở thành cường quốc về công nghệ.
Nhật Bản cũng là một đối tác, nhà đầu tư rất lớn vào Việt Nam với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nền kinh tế năm 2019 là khoảng 5.082 nghìn tỷ USD và tiếp tục là thị trường đầu tư hấp dẫn cho các doanh nghiệp, và ngày càng nhiều doanh nghiệp Việt Nam có nhu cầu thực hiện các thủ tục pháp lý để đảm bảo quyền lợi liên quan đến các quyền sở hữu trí tuệ của mình khi đầu tư kinh doanh ở quốc gia này.
Sáng chế nguồn gốc Việt Nam được cấp bằng tại Nhật Bản
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp còn gặp khó khăn khi tiến hành nộp đơn sáng chế tại Nhật Bản. Do đó, tiếp theo Hướng dẫn nộp đơn đăng ký sáng chế tại Trung Quốc (http://iphouse.vn/vi/huong-dan-nop-don-dang-ky-sang-che-quoc-te-part-ii-dang-ky-sang-che-tai-trung-quoc/), nhằm hỗ trợ Quý khách hành, tổ chức và cá nhân có nhu cầu đăng ký sáng chế tại Nhật Bản, IPHOUSE & ASSOCIATES cung cấp hướng dẫn thủ tục nộp đơn đăng ký sáng chế tại Nhật Bản như sau.
Cách thức đăng ký sáng chế tại Nhật Bản
Trước tiên, cần lưu ý rằng tài liệu nộp đơn tại Nhật Bản vào Cơ quan Sáng chế Nhật Bản (Japan Patent Office – JPO) cần được làm bằng ngôn ngữ Nhật Bản, đặc biệt là bản dịch bản mô tả của đơn cần rất cẩn thận và là điều quan trọng hàng đầu bởi chỉ yêu cầu bảo hộ bằng ngôn ngữ Nhật Bản được coi là xác định được phạm vi bảo hộ của sáng chế. Do đó, chủ đơn nên lựa chọn đại diện Sở hữu công nghiệp cung cấp dịch vụ với chất lượng đảm bảo.
Ngoài ra, tương tự như Việt Nam, Nhật Bản cho phép cấp bằng độc quyền cho sáng chế và giải pháp hữu ích. Tuy nhiên, khác với Việt Nam, đối với giải pháp hữu ích tại Nhật Bản, theo Điều 2-3 Luật Giải pháp hữu ích (Utility Model Act), chỉ thiết bị (device) mà liên quan đến đặc điểm cấu trúc của sản phẩm hoặc bộ sản phẩm (combination of articles) được bảo hộ.
Hiện nay có hai cách thức đăng ký sáng chế quốc tế tại Nhật Bản:
1. Đăng ký sáng chế trực tiếp tại Nhật Bản (theo Công ước Paris)
Theo cách thức này, chủ đơn trước tiên sẽ tiến hành nộp đơn tại Việt Nam (Cục Sở hữu trí tuệ) lấy ngày nộp đơn để hưởng quyền ưu tiên, sau đó trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày nộp đơn (ngày ưu tiên) tại Việt Nam, tiến hành thủ tục nộp đơn vào Nhật Bản (JPO).
Các tài liệu tối thiểu cần thiết để nộp đơn sáng chế theo Công ước Paris trực tiếp vào Nhật Bản bao gồm:
- Tờ khai được làm bằng tiếng Nhật
- Bản mô tả sáng chế bằng tiếng Nhật
- Giấy ủy quyền
- Tài liệu có liên quan: văn bản chuyển nhượng quyền, v.v. (nếu có)
- (Các) tài liệu chứng minh quyền ưu tiên
- Chứng từ nộp phí, lệ phí
Mẫu tờ khai yêu cầu vào pha quốc gia Nhật Bản
Lưu ý: Cách thức đăng ký này phù hợp, tiết kiệm chi phí khi số lượng các quốc gia mà chủ đơn mong muốn tìm kiếm sự bảo hộ độc quyền sáng chế là ít, hoặc các quốc gia chưa là thành viên của Hiệp ước hợp tác sáng chế (Hiệp ước PCT), ví dụ Đài Loan (Taiwan).
2. Đăng ký sáng chế theo đường quốc tế (theo Hiệp ước hợp tác sáng chế – Hiệp ước PCT)
Ngoài cách thức nộp đơn trực tiếp theo công ước Paris trên đây, chủ đơn có thể lựa chọn hình thức nộp đơn sáng chế quốc tế theo hiệp ước PCT (đơn sáng chế quốc tế PCT có nguồn gốc tại Việt Nam), chỉ định hoặc lựa chọn vào Nhật Bản.
Theo cách thức này, chủ đơn trước tiên sẽ tiến hành nộp đơn tại Việt Nam (Cục Sở hữu trí tuệ) lấy ngày nộp đơn để hưởng quyền ưu tiên, sau đó trong thời hạn 30 tháng kể từ ngày nộp đơn (ngày ưu tiên) tại Việt Nam, tiến hành thủ tục nộp đơn vào Nhật Bản (JPO).
Các tài liệu tối thiểu cần thiết để nộp đơn PCT có nguồn gốc tại Việt Nam vào Nhật Bản bao gồm:
- Tờ khai được làm bằng tiếng Nhật
- Bản mô tả sáng chế bằng tiếng Nhật (bao gồm hình vẽ, nếu có)
- Giấy ủy quyền
- Các tài liệu liên quan, nếu có (ví dụ: thông báo thay đổi địa chỉ (Notification of the Recording of a Change) theo mẫu (Form PCT/IB/306), v.v.)
- Chứng từ nộp phí, lệ phí
Mẫu Giấy ủy quyền đại diện tại Nhật
Lưu ý: Cách thức đăng ký này phù hợp khi số lượng các quốc gia mà chủ đơn mong muốn/tìm kiếm sự bảo hộ độc quyền sáng chế là lớn.
3. So sánh cách thức nộp đơn theo Công ước Paris vs Hiệp ước PCT
| Đăng ký sáng chế tại Nhật Bản | Theo Công ước Paris | Theo Hiệp ước PCT |
| Thời hạn nộp đơn | tối đa 12 tháng (kề từ ngày nộp đơn tại Việt Nam) | tối đa 30 tháng (kề từ ngày nộp đơn tại Việt Nam) |
| Sự phù hợp | – Số lượng quốc gia mong muốn bảo hộ là ít/giới hạn – Quốc gia chưa là thành viên của Hiệp ước PCT | Số lượng quốc gia mong muốn bảo hộ là nhiều |
So sánh cách thức nộp đơn theo Công ước Paris vs Hiệp ước PCT
Bài viết do IPHOUSE & ASSOCIATES xây dựng, tránh sao chép dưới bất kỳ hình thức nào mà chưa được sự đồng ý của tác giả.
Trên đây là Hướng dẫn cơ bản về thủ tục nộp đơn đăng ký sáng chế tại Nhật Bản để hỗ trợ Quý khách hàng, tổ chức và cá nhân có nhu cầu đăng ký sáng chế tại Nhật Bản. Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn chi tiết hơn, vui lòng liên hệ theo thông tin dưới đây. Chúng tôi cam kết cung cấp dịch vụ và tư vấn với chất lượng tốt nhất.
Hân hạnh được hợp tác với Quý khách hàng.
Đào Danh Phước
Trưởng Bộ phận Sáng chế và Kiểu dáng – IPHOUSE & ASSOCIATES
Số điện thoại: 0967742458
Email: daodanhphuoc@iphouse.vn
Website: http://iphouse.vn/